کاتالیزور خودرو چیست؟ علائم خرابی آن

اهمیت قطعات زیست محیطی در خودرو با افزایش آلودگی هوا و زیست محیطی ناشی از وسایل نقلیه و استفاده از قطعاتی که میزان آلاینده‌ها را پایین می‌آورد و اهمیت زیادی دارد این قطعات در خودروهایی طراحی شده است تا میزان انتشار گاز‌های سمی را به حداقل برساند و آسیبی به محیط زیست کاهش یابد، کاتالیزور قطعه‌ای در سیستم اگزوز خودرو است که برای پایین آمدن آلایندگی گازهای خروجی طراحی شده و این قطعه گازهای سمی را به مواد کم ضرر تبدیل می‌کند.

در فروشگاه رنو مارکت، لوازم یدکی رنو را با قیمت فوق‌العاده، اورجینال، ضمانت پس از فروش از فروشگاه رنو مارکت تهیه کنید.

مزایای کاتالیزور خودرو

کاهش آلاینده‌ها

این قطعات پیشرفته به کاهش پخش شدن گاز‌های مضر مثل: مونوکسید کربن، اکسید‌های نیتروژن و هیدروکربن ها کمک می‌کند.

حفظ سلامت عمومی

با کاهش آلاینده ها ، کیفیت هوا بهتر شده و رو به بهبودی رفته و تاثیرات منفی برسلامت انسان ها کمتر می‌شود.

رعایت استاندارد‌ها

خودروها ملزم به رعایت مقررات و استاندارد‌ها در زمینه انتشار آلاینده هستند و استفاده ازاین قطعات بسیار ضروری می‌باشد.

پیشنهاد مطالعه: اصالت قطعات یدکی رنو را چگونه تشخیص دهیم؟

اهمیت کاتالیزور

کاهش آلودگی هوا
افزایش کارایی سیستم اگزوز
حفظ محیط زیست
ضرورت قانونی

کاتالیزور خودرو چیست؟

کاتالیزور خودرو یک قطعه کلیدی در سیستم اگزوز است. وظیفه اصلی و مهم کاتالیزور این است که گازهای سمی را تبدیل به گازهای کم ضرر تبدیل می‌کند و خطر کمتری برای سلامتی انسان ها دارد.

پیشنهاد مطالعه: علت روغن سوزی ماشین چیست؟

وظایف اصلی کاتالیزور

کاهش مونوکسید کرین
کاهش اکسیدهای نیتروژن
کاهش هیدروکربن‌های نسوخته
کاهش آلاینده‌های محیطی
نقش کاتالیزور در کاهش آلایندگی خودرو
تبدیل گازهای مضر: کاتالیزورهای شیمیایی، تبدیل می‌شود به مواد بی‌خطر تبدیل می‌کند.
مونوکسید کربن به دی اکسید کربن
اکسیدهای نیتروژن به نیتروژن و اکسیژن
هیدروکربن ها به دی اکسید کربن و آب
ساختارو عملکرد کاتالیزور

کاتالیزور از مواد گرانبها مثل: پلاتین، پالادیوم و رودیوم تشکیل شده است، این مواد به عنوان کاتالیزور شیمیایی عمل می‌کند.

اجزای کاتالیزور ماشین

کاتالیزور خودرو از اجزای مختلفی تشکیل شده که هر کدام وظیفه متفاوتی در فرآیند کاهش آلاینده‌ها دارند، این قطعات به صورت هماهنگ باهم عمل می‎کنند تا گازهای مضر را تبدیل به گازهای بی خطر تبدیل کنند.

هسته سرامیکی

ساختار: بیشتر اوقات از سرامیک یا فلز ساخته شده است و از شبکه ای ازکانال‌ها ریز طراحی شده است.
وظیفه: این کانال تماس بیشتری برای واکنش شیمیایی فراهم کرده و گازهای خروجی از موتور خارج می‌شوند.

لایه های پوششی

ساختار: لایه ای نازک مثل: اکسید آلومینیوم، اکسید سیلیکون یا اکسید تیتانیوم.
وظیفه : این لایه سطح هسته سرامیکی را پوشش داده است و باعث افزایش سطح تماس با فلزات گران بها می‌شود.

فلزات گران بها

ساختار: شامل فلزاتی مثل: پلاتین/ پالادیوم/ رودیوم.
وظیفه : این فلزات به عنوان کاتالیزور شیمیایی عمل کرده و واکنش شیمیایی را کنترل کرده است.

پوسته خارجی

ساختار: این قطعه همیشه از فولاد ضدرنگ ساخته شده است.
وظیفه : محافظت داخلی کاتالیزور و مقاومت در برابر دما و فشار بالا.

عایق حرارتی

ساختار: این قطعه در اصراف هسته قراردارد و مواد عایق بسیار عالی دارد.
وظیفه: جلوگیری از انتقال گرما بر سایر بخش‌های خودرو و حفط دمای مطلوب برای خوب عملکردن کاتالیزور.

واشرها و مهروموم ها

ساختار: قطعاتی از مواد مقاوم در برابر حرارت و فشار دما.
وظیفه: جلوگیری از نشست گازهای خروجی و حفظ کاتالیزور.

ورودی و خروجی

ساختار: این بخش چسبیده به لوله‌های متصل به سیستم اگزوز.
وظیفه: هدایت گازهای خروجی به داخل و خارج کاتالیزور.

علائم خرابی کاتالیزور

کاهش قدرت موتور
موتور توان کافی برای شتاب گیری ندارد.
عملکرد در سرعت خیلی بالا و سربالایی بسیار پایین است.
افزایش مصرف سوخت
کاهش کارایی کاتالیزور و افزایش مصرف سوخت می‌شود.
روشن شدن چراغ چک موتور
یکی از مهم ترین علائم خرابی کاتالیزور، روشن شدن چراغ چک موتور است.
کدهای خطای سیستم اگزوز در ECUثبت می‌شود.
بوی بد در اگزوز
تولید بوی بد تخم مرغ گندیده یا بوی گوگرد از اگزوز، نشانه خرابی کاتالیزور است.
افت شتاب گیری
کندی و ضعیف شدن هنگام فشار دادن پدال گاز.
خودروی شما زمانی که پدال گاز فشار می‌دهید به خوبی عمل نکند.
داغ شدن بیش از حد کاتالیزور
در اثرخرابی کاتالیزور و داغ شدن بیش از حد ممکن است آسیب فیزیکی منجر شود.
داغ شدن باعث خراب شدن قطعات کناری نیز می‌شود.
تولید صداهای غیرعادی از زیر خودرو
خرابی داخلی کاتالیزور باعث شکستن و شل شدن اجزای داخی شده و از خود صدا تولید می‌کند.
عدم عبور از تست آلایندگی
خرابی کاتالیزور باعث بیشتر شدن گازهای مضر می‌شود.
اگر مشکل داشته باشد از تست آلایندگی رد می‌شود.
استارت سخت یا خاموش شدن ناگهانی
خرابی کاتالیزور باعث خرابی در گردش گازهای خروجی و باعث سخت استارت خوردن یا خاموشی موتورمی‌شود.

علت خرابی کاتالیزور

علت خرابی	توضیحات
تجمع کربن و رسوبات	گرمای بالا در موتور باعث رسوب کربن درکاتالیزور می‌شود که جریان گاز را مسدود می‌کند.
استفاده از سوخت بی‌کیفیت	سوخت‌های ناخالص دارای سرب و می‌تواند به فلزات گران بهای کاتالیزور آسیب‌ زده.
ضربه خوردگی	برخورد در جاده به سنگ ممکن است آسیب به پوسته داخلی کاتالیزور بزند.
خرابی سیستم جرقه‌زنی	جرقه زنی نامناسب باعث داغ شدن و ورود سوخت نسوخته وارد کاتالیزور می‌شود و باعث خرابی می‌شود.
نشت روغن یا مایع خنک	ورود روغن یا مایع خنک‌کننده به سیستم اگزوز باعث مسدود و تخریب کاتالیزور می‌شود.
دمای بیش از حد	دمای بسیار بالا و کارکرد طولانی مدت باعث ذوب شدن اجزای داخلی کاتالیزور می‌شود.
انسداد در سیستم اگزوز	فشار برگشتی زیاد در سیستم اگزوز منجربه خرابی زودتر کاتالیزور می‌شود.
عمر مفید طولانی	کاتالیزور عمر مشخصی ندارد و مسافت طولانی مدت ممکن است کارایی خود را از دست بدهد.

تاثیر خرابی کاتالیزور بر عملکرد خودرو

خرابی کاتالیزور می‌تواند تاثیرات منفی قابل توجهی بر عملکرد کلی خودرو، شتاب، مصرف سوخت و عملکرد موتور بگذارد این موضوع باعث خراب شدن کاتالیزور یا مسدود شدن و اخلال در سیستم اگزوز و داغ شدن موتور رخ دهد.

پیشنهاد مطالعه: دسته موتور چیست؟

تاثیرات برشتاب خودرو
افزایش مصرف سوخت
کاهش کارایی موتور
تاثیر بر عملکرد کلی موتور
کاهس کارایی موتور
تاثیر برسیستم اگزوز
افزایش آلایندگی

عمر مفید کاتالیزور و نحوه افزایش آن

عمر مفید کاتالیزور خودرو به طور معمولی بین 100.000 تا 150.000 کیلومتر است و بستگی به نگهداری عمر می‌تواند بیشتر یا کمتر باشد برای جلوگیری از خرابی بیش از حد کاتالیزور توجه به برخی نکات ضروری است.

استفاده از سوخت باکیفیت
استفاده از سوخت مناسب
پرهیز از سوخت های دارای سرب
سرویس دوره ای و نگهداری منظم
چک کردن سیستم جرقه زنی
بررسی و تعمیر موتور
جلوگیری از نشت روغن یا مایع خنک کننده
نشست روغن یا مایع خشک کننده
استفاده از خودرو به طور منظم
حرکت منظم خودرو
اجتناب از سوختن سوخت نسوخته
اجتناب از احتراق ناقص
جلوگیری از ضربه به کاتالیزور
احتیاط در هنگام عبور از مسیرهای ناهموار

تمیز کردن یا تعویض کاتالیزور خودرو

اگر یکی از علائم خرابی کاتالیزور را مشاهده کردید، ممکن است نیاز به تمیز کردن یا تعویض آن باشد، علائم خرابی کاتالیزور شامل:

کاهش قدرت موتور یا کاهش شتاب
افزایش مصرف سوخت
روشن شدن چراغ چک موتور
بوی بد (اگزوز)
افت شتاب‌گیری و تاخیر جواب‌دهی پدال گاز

روش های تمیز کردن کاتالیزور خودرو

استفاده از مواد تمیزکننده مخصوص کاتالیزور
مواد تمیز کننده کاتالیزور

شرکت‌ها مواد شیمیایی مخصوص کاتالیزور تولید کرده‌اند که برای تمیز کردن کاتالیزور استفاده می‌شود و این تمیز کننده مایع یا اسپری عرضه می‌شود.

نحوه استفاده از مواد تمیز کننده کاتالیزور

این مواد معمولا داخل سیستم سوخت یا اگزوز اضافه شده و رسوبات و کربن‌ها را از کاتالیزور جدا می‌کند.

استفاده از سیستم تمیز کننده مستقیم
سیستم تمیزکننده کاتالیزور

برخی خودروها از سیستم شستشوی کاتالزور برخوردار هستند و کاتالیزور خودرو را تمیز می‌کنند و این سیستم به صورت الکترونیکی فعال است.

شستشوی دستی کاتالیزور
شستشوی دستی

برخی مواقع می‌توانید کاتالیزور را برای شتسشو از خودرو جدا کنید و برای شتسشوی کاتالیزور با ابزارهای مخصوص استفاده شده و رسوبات آن را به خوبی پاک می‌کند.

روش های تعویض کاتالیزور

تعویض کاتالیزور در صورت خرابی شدید

اگر کاتالیزور به صورت جدی خراب شده است بهترین گزینه تعویض آن است و خرابی های شدید با تمیز کردن قابل اصلاح نیست.

انتخاب کاتالیزور مناسب

هنگام عوض کردن کاتالیزور باید از قطعات اصلی و مناسب برای خودرو خود استفاده کرده و مشخصات فنی خودرو مطابقت داشته باشد تا بهترین عملکرد را داشته باشد.

نصب کاتالیزور جدید
جداکردن کاتالیزور قدیمی

ابتدا باید سیستم اگزوز و کاتالیزور قدیمی را از خودرو جدا کرده و این کار نیاز به ابزار خاصی ندارد.

نصب کاتالیزور جدید

کاتالیزور جدید به دقت جایگزین کاتالیزور قبلی می‌شود و از محکم بودن اتصالات اطمینان حاصل شود.

بررسی عملکرد

بعد از نصب کاتالیزور باید خودرو را چک کنید تا سیستم اگزوز و کاتالیزور به درستی کار کند.

قیمت کاتالیزور وعوامل موثر برآن

قیمت کاتالیزور خودرو می‌تواند به طور قابل توجهی متغیر باشد و تحت تاثیر عوامل مختلفی قراربگیرد.

عوامل موثر بر قیمت کاتالیزور

مدل برند خودرو
نوع کاتالیزور
فلزات گران بها
آلیاژها و پوشش ها
پیچیدگی طراحی کاتالیزور
کاتالیزورهای مخصوص موتورهای توربو شارژ

نوع کاتالیزور	قیمت ( تقریبی)
کاتالیزورهای معمولی ( خودروهای اقتصادی)	حدود100 تا 500 دلار
کاتالیزورهای OEM(خودروهای لوکس)	حدود 500 تا 2.000 دلار (بیشتر در بعضی مدل ها)
کاتالیزورهای AFTERMARKET	حدود 150 تا 800 دلار

نتیجه گیری

کاتالیزور یکی از اجزای سیستم اگزوز خودرو است که کار آن تبدیل گازهای مضر به گازهای بی ضرر است، خرابی کاتالیزور تاثیرات منفی زیادی برکار کردن درست موتور، آلایندگی و مصرف سوخت خودرو داشته است.

برند و مدل خودرو: خودروهایی که لوکس و گران قیمت هستند معمولا از کاتالیزورهای پیچیده‌تر و گران‌تر نصب شده است.
مواد گران‌بها: فلزات گران‌بها در ساخت کاتالیزور به کار رفته و تاثیر زیادی بر قیمت آن دارد.
نوع کاتالیزور: کاتالیزور OEM هزینه بیشتری دارد و کاتالیزور AFTERMARKET ارزان‌تر هستند.
خرابی کاتالیزور: علائم خرابی شامل : افزایش مصرف سوخت، قدرت موتور، روشن شدن چراغ چک موتورو بوی بد اگزوز است.